bigos - mój pamiętnik, wspomnienia, uczucia, przeżycia ...
No to mamy dat 15 luty 2011 roku. Jakby nie liczy , to zawsze wychodzi rwniutka liczba 60.
To wanie 60 lat temu podpisany zosta w Moskwie ukad o zamianie terytoriw pomidzy zaprzyjanionymi krajami.
Dlaczego tak mao informacji na ten temat ?
S bodaje dwie tablice pamitkowe i to wszystko.
Czy dlatego , e byo to na zasadzie zamieni stryjek siekierk na kijek.
Moe warto wiedzie co wicej ?
Trudno to jednoznacznie po tylu latach ocenia. Skutkiem ubocznym byo jednak to e zwikszyy si nam Bieszczady
.
Zacznik 22541
.
Tak czsto spotyka si ze zdziwieniem i niedowierzaniem gdy mwi e Bieszczady urosy kilka lat po 2 wojnie.
Jak to moliwe ?
Moe macie jakie informacje zwizane z Akcj H-T w Bieszczadach ?
Czy s jakie ksikowe opracowania ?
p.s. tekst umowy jest tu http://www.kumy.info/1_14603_0.html
No to mamy dat 15 luty 2011 roku. Jakby nie liczy , to zawsze wychodzi rwniutka liczba 60.
To wanie 60 lat temu podpisany zosta w Moskwie ukad o zamianie terytoriw pomidzy zaprzyjanionymi krajami.
Dlaczego tak mao informacji na ten temat ?
S bodaje dwie tablice pamitkowe i to wszystko.
Czy dlatego , e byo to na zasadzie zamieni stryjek siekierk na kijek.
Moe warto wiedzie co wicej ?
Trudno to jednoznacznie po tylu latach ocenia. Skutkiem ubocznym byo jednak to e zwikszyy si nam Bieszczady
.
Zacznik 22541
. A co na tej mapie zaznaczone jest ukonymi kreskami ?
Pytam, bo jak widz jest to obszar nalecy obecnie do Ukrainy.
B.
http://www.bieszczadzki.pl/?bieszcza...a-h-t-1951,436
W niedziel ogldaam film o akcji H-T, pod tytuem "Bez. Rok 1951", w reyserii Mirosawa Jasiskiego. To dokument gromadzcy wspomnienia ludzi wysiedlonych z rejonu sokalszczyzny, czyli Beza, Krystynopola i Sokala, wasnie w ramach akcji H-T. Wrd osb wypowiadajcych si byli mieszkacy Czarnej Grnej i Dolnej, Ustrzyk Dolnych i Leska. Oraz Wrocawia.
Wspominali, e sama akcja wysiedlenia bya przeprowadzona sprawnie i humanitarnie, z pomoc wojska, lekarzy i pielgniarek, bez brutalnoci. Mogli zabra ze sob cay dobytek, no tyle, ze osiedlani byli na terenie od Jarosawia po Wrocaw. Czasem zdarzao si, ze rozsiedlali rodziny, poniewa mieszkay na rnych ulicach - i babcia trafia do Ustrzyk a jej dzieci - do Wrocawia.
Opisywali trudnoci dnia codziennego, zwizane z zupenie odmiennymi warunkami ycia, jakie zastali na terenach grskich, prymitywnymi chatami, jakie otrzymali w zamian za swoje domy, atmosfer tymczasowoci, do tego stopnia, ze niektrzy nie zasiewali, trzymali spakowane toboki do dugo "bo przecie wrcimy".
Opowiadali o tym w tonie stosunkowo emocjonalnym, z nut alu, jak wszyscy. Ale bez takiego niesamowitego poczucia niesprawiedliwoci, jak mieli emkowie po Akcji Wisa. Podsumowaniem byo stwierdzenie: "mona powiedzie, ze bylimy ostatnimi deportowanymi..."
Film ilustroway ujcia miasteczka Bez, Krystynopol, Uhnw oraz kociow w ruinie. A take nowego miasta Czerwonograd, ktre powstao po 1951 roku.
Oglnie bardzo polecam, jak kto bdzie mia moliwo obejrze.
Tak myl, ze mieszkacy Ustrzyk i Czarnej mog wiedziec wicej o tej akcji, bezporednio od swoich ssiadw..
np.
cytat z http://www.ustrzyki.pl/forum/viewtopic.php?p=688
Warto zwrci uwag na to co napisaa Dziabka
Jaka stacja nadawaa ten film??? Strasznie al, e nie widziaam. Caa moja rodzina zostaa przesiedlona z Krystynopola w wyniku tej akcji.Wiele lat mino zanim moglimy pojecha z Ojcem i sprbowa poszuka groby Dziadkw. W odpowiednim miejscu wpisz swj wiersz powicony mojemu Tacie. Bardzo osobisty. Widziaam jak, rwnie przesiedlonej, starszej pani kapay zy na kolana w czasie jego czytania. Zawsze powtarzam, e nie wyobraam sobie odgrodzenia Bieszczadw (bo dla mnie to jest rodzinna ziemia) elazn kurtyn na wiele lat. Tsknota bya chyba najboleniejsza, cho warunki w jakich si nagle znaleli te byy przeraajce.
Film by pokazywany w ramach weekendu kresowego, poczonego z promocj albumu Tomasza Kozowskiego o tytule "Kresy". W Warszawie jest fajna instytucja - Dom Spotka z Histori i odbywao si to wasnie tam. Adres dsh.waw.pl
A o tym weekendzie pisaam w zapowiedziach imprez :)
Nie wiem, czy gdzie mozna go znale, w rogu by znaczek ktrej TV, chyba TV kultura.
To mnie taka refleksja nasza... skoro takie uczucia targay ludmi przesiedlonymi w dobrych warunkach, to jak si musieli czu emkowie i Bojkowie, wyrwani po prostu si ze swojej ziemi? I wszyscy kresowiacy przesiedleni si na Ziemie Odzyskane? Zawsze mnie to zastanawia, jak to musiao wygladac od strony emocjonalnej. Chyba nikt nie umie sobie tego nawet wyobrazi.
Pewnie warunki gray te wan rol, ale wyobra sobie, ze musisz opuci swoj ziemi (pisz "ziemi" dosownie, bo mj tato by rolnikiem i zapalonym sadownikiem) i odnale si w obcym, nieznanym miejscu! Nawet klimat, grzysto terenu byy im wszystkim przeciwne. Do mierci wierzy, e "na swoje" wrci. Przywoziam mu cigle z Grjca jakie szczepy jaboni, ktre za nic nie chciay rodzi owocw w tak krtkim okresie wegetacji itp. Wprawdzie po wielu latach zrozumia, e "u siebie" nie bdzie ju nigdzie, tylko tu. Drugie pokolenie zaczo si w kocu budowa, ze starszych prawie nikt! Cigle syszaam opowieci jakie tam byy ciepe wieczory, jakie wsplne (wielonarodowociowo) imprezy, co si piewao, jakie owoce i warzywa si udaway, jaka bya ziemia itp.
Ot, rozkleiam si a przecie to tylko rodzinne wspomnienia.
skoro takie uczucia targay ludmi przesiedlonymi w dobrych warunkach, to jak si musieli czu emkowie i Bojkowie, wyrwani po prostu si ze swojej ziemi? I wszyscy kresowiacy przesiedleni si na Ziemie Odzyskane? Zawsze mnie to zastanawia, jak to musiao wygladac od strony emocjonalnej. Chyba nikt nie umie sobie tego nawet wyobrazi. i wszyscy ci ktore te ziemie odzyskane musieli opuscic aby staly sie naszymi ziemiami odzyskanymi... jakos tak ostatnio , moze z racji na miejsce zamieszkania i weekendowe wypady po palacykach, kosciolkach, cmentarzach, jakos tak nachodzi refleksja- ile ez ,nieszczescia i zlych emocji musialo wsiaknac w te mury i ziemie... caly zachod polski to takie "drugie bieszczady" pod tym wzgledem...
i wszyscy ci ktore te ziemie odzyskane musieli opuscic aby staly sie naszymi ziemiami odzyskanymi... jakos tak ostatnio , moze z racji na miejsce zamieszkania i weekendowe wypady po palacykach, kosciolkach, cmentarzach, jakos tak nachodzi refleksja- ile ez ,nieszczescia i zlych emocji musialo wsiaknac w te mury i ziemie... caly zachod polski to takie "drugie bieszczady" pod tym wzgledem... Polskie Bieszczady i polskie Kresy. Analogia jest pena. Dla Niemcw nasze Ziemie Odzyskane to tak, jak dla Polakw Kresy.
Pisze o tym midzy innymi Kroh. W sumie to dziki niemu zrozumiaam t analogi.
...Film ilustroway ujcia miasteczka (...) Krystynopol (...) A take nowego miasta Czerwonograd, ktre powstao po 1951 roku.
... Tak dla wyjanienia - Czerwonograd nie jest nowym miastem lecz to dawny Krystynopol. Oczywicie miasto bardzo si rozroso za ZSRR (grnictwo).
Par informacji nt "odstpienia" Polsce rejonu Ustrzyk Dolnych w 1951 roku jest w nowym numerze Magazynu Bieszczady w artykule o Dolinie Mszanki.
Tak dla wyjanienia - Czerwonograd nie jest nowym miastem lecz to dawny Krystynopol. Oczywicie miasto bardzo si rozroso za ZSRR (grnictwo). No wasnie.. Ta kwestia byla podnoszona w dyskusji po filmie.
Czerwonograd powsta obok Krystynopola, ktry zosta wlczony w obrb nowego miasta. Jak zwa, tak zwa, fakt ze miasta Krystynopol obecnie nie ma.
Czyli nie istnieje miejsce mojego urodzenia. Nawet w dokumentach, bo byo "Krystynopol - Nowy Dwr", ale jakia urzdniczka wpada na pomys, eby to skrci i zosta mi si jeno ten nieszczsny (popularny) Nowy Dwr .
Polskie Bieszczady i polskie Kresy. Analogia jest pena. Dla Niemcw nasze Ziemie Odzyskane to tak, jak dla Polakw Kresy.
Pisze o tym midzy innymi Kroh. W sumie to dziki niemu zrozumiaam t analogi. W jakiej ksice ?
Bo staram si czyta wszystko co pisze.
Dzi id po poudniu na spotkanie z nim do Biblioteki lskiej i bardzo si ciesz :)
Byam z panem Antonim na dwch wycieczkach na Sowackim Spiszu - to te ziemia o skomplikowanej historii, z ktrej wygnano Niemcw i Wgrw.
Niesamowicie przenikliwe jest jego spojrzenie na wiele spraw.
B.
i wszyscy ci ktore te ziemie odzyskane musieli opuscic aby staly sie naszymi ziemiami odzyskanymi... jakos tak ostatnio , moze z racji na miejsce zamieszkania i weekendowe wypady po palacykach, kosciolkach, cmentarzach, jakos tak nachodzi refleksja- ile ez ,nieszczescia i zlych emocji musialo wsiaknac w te mury i ziemie... caly zachod polski to takie "drugie bieszczady" pod tym wzgledem... W lipcu 2008 pojechaem z crk nad morze. Moje dziecko byo szczliwe, e sie popluszcze i sie wyley na tej nadmorskiej patelni. Ja, e nie lubi tej sonej kauy a jeszcze bardziej piaskownicy na ktrej ludzie niczym foki si ukladaj. Postanowiem znale inne zajcie. Wypoyczyem rower i zaczolm jedzi po okolicznych wsiach kiknacie kilometrw od wybrzea. Tak trafiem do wsi Sarbia. Pikny poewangelicki koc z murowan ambon na zewntrz (pierwszy raz co takiego zobaczyem). Olbrzymie domy, jeszcze wiksze budynki gospodarcze. Wszystko takie jak zostalo wybudowane przed 1939. Wida byo, e Niemcy ktrzy tutaj mieszkali byli bardzo zamoni. Zastanowio mnie jedno kim s obecnie tam mieszkajcy? Widzc jakiego dziadka zaczoem z nim rozmawia. Opowiedzia mi jak si tam znalaz.
"Pochdz z maej wioski pod Maw. Po przejciu frontu ze wsi nic nie zostao. Wszystko zbuone. Mymy si uratowali bo ojciec w lesie ziemiank wykopa. I w tej ziemiance p roku emy przesiedzieli. Ale duo ssiadw zgineo. Nie byo do czego wraca. To emy zaraz za frontem pocigiem pojechali. Jeden wagon na cztery rodziny. I tak my jechali i jechali, a tu pod Koobrzegiem Sowieci kazali wysi. Ju tu panie jakie udniki byli i kazali chaupy zajmowa. No to matka ten dom tutaj znalaza i zmy tu obsiedli. A tu jeszcze Niemce byli. To mymy im kazali w slubwce zamieszka. No i tak to z osiem lat razem ylimy, zanim ostatnie Niemce std nie wyjechali."
Po opowieci tego dziadka zaczoem sie zastanawia. Jak bym si poczu? Gdyby tak do mojego domu, ktry wybudowaem za wasne ciko zarobione pienidze, przyszed obcy niewiadomo skd i kaza si wynosi. Moze gdyby mnie wyucono i nie kazano przez te osiem lat mieszkac z uzurpatorem, to bym jeszcze przebola. Ale widzc jak Obcy pi na moiim ku, jie z moich garnkw, szarogsi na moim podwrku, odbiera moj Ojcowizn. Bym nie zdziery i czu si upokorzony do koca ycia.
W jakiej ksice ?
Bo staram si czyta wszystko co pisze.
Dzi id po poudniu na spotkanie z nim do Biblioteki lskiej i bardzo si ciesz :)
Byam z panem Antonim na dwch wycieczkach na Sowackim Spiszu - to te ziemia o skomplikowanej historii, z ktrej wygnano Niemcw i Wgrw.
Niesamowicie przenikliwe jest jego spojrzenie na wiele spraw.
B. W "Sklepie potrzeb kulturalnych". Bya tam maa wzmianka, nie pamitam w ktrym rozdziale, wasnie na ten temat. Mona byo przeoczy, ale do mnie to trafio z zaczam sie zastanawia nad tym.
O kurcze, ale fajnie! Ja bardzo ceni pana Kroha, jego spojrzenie jest tak proste a jednoczesnie tak wiele otwierajce dla innych.
Czy informacje o akcji H-T powinny przepa ? odej w zauki historii ?
Nikt nie chce tego przypomina, media milcz, nawet te bieszczadzkie nabieraj wody.
Nie byo przymusowych przesiedle.
Pokrzywdzeni s Niemcy i buduj swoje muzeum, pokrzywdzeni s emkowie i daj odszkodowa.
A co maj powiedzie Ci ktrych wyrzucono w "dzikie Bieszczady" ?
Oczywicie temat wysiedle jest skomplikowany, ale w innym pooeniu byli jednak polscy uchodcy "zza Buga", a w innym Niemcy z Pomorza. My podobno wygralimy t wojn... .
Chyba w Ustrzykach Dolnych jest jaka tablica zwizana z "wymian" obywateli w 1951. Moe to kto potwiedzi (moe jakim zdjciem)
Jest na pewno w Lutowiskach!
Cytat: "W 2001 roku w 50 rocznic akcji H-T 1951 na 6 kocioach w Ustrzykach Dolnych, Czarnej, Jasieniu, Brzegach Dolnych, Lutowiskach i Ustjanowej wmurowano tablice upamitniajce to tragiczne wydarzenie". Teraz pozostaje nam odnale tylko zdjcia tablic.
Mao znany jest temat dalszych planowanych korekt granic w powiatach tomaszowskim i hrubieszowskim. Sowieci ostrzyli sobie zby m.in. na Hrubieszw, a Polska miaa otrzyma Dobromil, Chyrw i ca lini kolejow Zagrz-Przemyl. W 1953 roku zmaro si Stalinowi i Zwizek mia inne problemy na gowie.
Pono Medyk take dostalimy dopiero w 1948 r. w zamian za jakie tereny na Podlasiu.
A co na tej mapie zaznaczone jest ukonymi kreskami ?
Pytam, bo jak widz jest to obszar nalecy obecnie do Ukrainy.
B. Basiu, to szrafowanie granicy na mapie. dawniej czsto w ten sposb "pogrubiano" granic dla lepszej przejrzystoci mapy.
Warto powtrzy ten cytat :
Wiele mwi si o Bieszczadach, jako miejscu ludzi, ktrzy przyjechali tu szuka przygd i uciec w zapomnienie od wielkomiejskiego szumu i to dzi ludzie ci postrzegani s jako bohaterowie , niekiedy ywe legendy o ktrych pisze si ksiki (,,) Jednak niewielu ludzi wie, e prawdziwymi pionierami osiedlajcymi si tu w wielkim trudzie byli ci ktrzy przybyli tu w 1951 r.
Marcin Kardasz - praca licencjacka
wite sowa. Przez krtki czas ssiadami moich rodzicw byli Kardaszowie. Pamitam nawet chrzciny, ktrego dziecka. Potem wyjechali. Ciekawie byoby dotrze rwnie do takich ludzi. Nie byli z przesiedlenia a jednak z jakich pobudek sprbowali tego trudnego (wtedy znacznie bardziej) terenu. Osobn grup stanowili sezonowi kosiarze, przybyli dla zarobku i wracajcy potem do swoich rodzin. Bohaterw wtedy nie byo, a raczej wszyscy bohatersko stawiali czoa codziennoci. Pniej pojawiay si jakie "przelotne ptaki", czciej uciekajce przed paceniem alimentw lub przed wyrokiem ni przed politycznym przeladowaniem lub z mioci do tej ziemi.
Jest jaka ksika o tamtych czasach...kry po Czarnej z rk do rk .Ja czekam w kolejce jak si doczekam to napisz co i jak ..tytu i autora.
Jeli kto chce wiedzie co wicej o tamtych czasach to polecam izb pamici w szkole podstawowej w Czarnej "wychuchan" przez Pani Dyrektor Ann ysyganicz. Jest tam wiele dokumentw w oryginale , zdj Czarnej z lat 50-tych, osobistych pamitek itp.
Krzysztof napisa :
Dzisiaj do mych rk trafia.
Nie wiem czy to jest ta (i jedyna) ale jak j przeczytam to podziel si.
Chyba w Ustrzykach Dolnych jest jaka tablica zwizana z "wymian" obywateli w 1951. Moe to kto potwiedzi (moe jakim zdjciem) Znalazem taki artyku, kilka zdj w tym tablica: Artyku
Dzikuj Ci za tego linka! My te zdylimy odwiedzi tamte miejsca jeszcze trzypokoleniowo. Kilka pokych zdj jest wieczn pamitk kresowej historii rodziny! Pozdrawiam!
zastanawiajce jest, ze to tak mao znany ''epizod'' naszej historii.
By te dokument http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/428879
troszk tam autor namiesza:
"...Urodzia si w Czarnej (...) Miejsca od 1951 do 1957 roku nalecego do Zwizku Radzieckiego..."
Dla tych co nie widz maych literek.
http://www.bieszczady.pik-net.pl/histum.phtml
Mona znale takie komentarze np na forum historykw:
a mnie ciarki przeszy bryyy. Nie mog znale linku do spisanych relacji z tego przesiedlenia, ale to nie bya "atwa i przyjemna" akcja. Wic powyszy tekst mierzi swoim "rozwojem cywilizacyjnym" i "nie a tak strat".
Inna sprawa, e przesiedleni mieszkacy niejako wrcili do ojczyzny ... majc wiadomo, w ZSRR mogli - mwic banalnie - by mie gorzej pod wzgldem narodowociowym czy wyznaniowym. emkw nie tylko wyrwano z "maej ojczyzny" ale i pewnej bliskoci krgu kulturalno - wyznaniowego.
Jedno ze znalezionych w necie wspomnie, cho nie te, ktre mnie kiedy tak bardzo poruszyo.
Sama pamitam opowiadania jednej z przesiedlonych [mamy znajomego z Jasienia], ktre pamitam doskonale. Bieda i ubstwo nowej rzeczywistoci - to byo to najdotkliwsze po korekcie.
http://www.naszepoloniny.pl/articles.php?id=1236
Na marginesie i nie w temacie ;)
http://mojebieszczady.blogspot.com/2...o-granice.html
Nie wiem skd to jest bo skopiowaem to do dawno
... W pierwszej fazie przygotowa do przeprowadzenia akcji przesiedleczej Delegatura przystpia do opracowania planu zasiedlenia terenu Ustrzyk Dolnych. Opierajc si na danych Komisji Mieszanej postanowiono przeznaczy pod osadnictwo nastpujce gromady:
1.Ustrzyki Dolne.
2.Jasie.
3.Ustjanowa.
4.Brzegi.
5.Strwiyk.
6.Szewczenkowo.
7.Rabe.
8.Hoszowczyk.
9.Czarna.
10.obozew.
Oraz osadnictwo spdzielcze:
1.Bandrw.
2.Rwni.
3.Hoszw.
4.Lipie.
5.odyn.
6.Moczary.
W celu dokadnego rozdzielenia ludnoci zaproszono na te tereny przedstawicieli Delegatury w Bezie w osobach: Tow. Aleksiejuka i Tatarskiego.
Na polecenie Tow. Morawskiego rozszerzono ilo miejscowoci przeznaczonych na osiedlenie o wsie : Telenica Oszwarowa, Daszwka, Sokoowa Wola.
Przedstawiciel Delegatury z Beza Aleksiejuk stwierdzi, e wyznaczone tereny mog by zasiedlone, a znajc ludno z terenw H.T. postanowi wsplnie z przedstawicielami Delegatury w Ustrzykach zasiedli1:
1.Ustrzyki - P.O.M. Zawisznia, Bez, War-Osada 293 rodziny,
2.Jasie – 48 rodzin z Uhnowa,
3.Ustjanowa – 78 rodzin ze wirki,
4.Strwiyk – 16 rodzin z Wara i 15 z Beza,
5.Brzegi – 34 rodziny z Beza i 68 z Uhnowa,
6.Szewczenkowo – 115 rodzin z Zabua,
7.Hoszowczyk – 14 rodzin z Beza i 13 rodzin z Wara,
8.Czarna – 47 rodzin z Nowego Dworu i 38 rodzin Krystynopola,
9.Telenica Oszwarowa – 38 rodzin z Zabua,
10.obozew – 32 rodziny z Uhnowa,
11.Daszwka – 34 rodziny z Nowego Dworu,
12.Sokoowa Wola – 17 rodzin z Nowego Dworu i 13 rodzin ze wirki
Po ustaleniu planu zasiedlenia przystpiono do opracowanie planu transportw. Przesiedleniem miao by zatem objtych 1.116 rodzin. Zdecydowano przewie ich 72 transportami kolejowymi, ktre miay trwa od 22.X – 19. XI 1951 roku.
Na punkty wyadowcze przeznaczono stacje w Olszanicy, Ustjanowej i Ustrzykach. Zaplanowano przeprowadzenie od 3 do 4 transportw dziennie.
Projekt akcji przesiedleczej zosta zaakceptowany i zatwierdzony przez Penomocnika Rzdu w Warszawie.
Postanowiono usprawni przebieg akcji przesiedleczej poprzez przydzielenie do kadej stacji kolejowej Komisji osadnictwa rolnego i Komisji osadnictwa miejskiego, ktrych celem miao by dopilnowanie wszystkich prawidowoci zwizanych z przydziaem domw i mieszka. W skad komisji wchodziy nastpujce osoby:
KOMISJA OSADNICTWA ROLNEGO:
1.Przedstawiciele Prez. P. R. N. W Lesku.
2.Przedstawiciel Wydziau Rolnictwa.
3.cznik grupy urzdzeniowo-pomiarowej.
4.cznik Delegatury na stacji.
5.Czynnik polityczny.
Cdn...
KOMISJA OSADNICTWA MIEJSKIEGO:
1.Przedstawiciel Prezydium W.R.N. Rzeszw.
2.Pracownik wydziau G.K.i M.
3.Czynnik polityczny,
4.cznik Delegatury na stacji.
Komisje w penym skadzie zobowizano do powitania kadej grupy przesiedlecw przydzielajc poszczeglnym czonkom pewien odrbny zakres kompetencji i zada w celu usprawnienia akcji zasiedlania.
Zadaniem przewodniczcego po przywitaniu przesiedlecw miao by zorganizowanie spotkania z przedstawicielami przybyych rodzin w celu zapoznania ich z warunkami zasiedlania w poszczeglnych przeznaczonych dla danego transportu miejscowociach. Przewodniczcy te mia dopilnowa do zoenia na rce komisji kart przesiedleczych oraz opisw pozostawionego mienia nieruchomego. Po przeanalizowaniu tych dokumentw gwnym zadaniem Komisji miao by przydzielenie przesiedlonym rodzinom odpowiednich domw i gospodarstw.
W tym wstpnym i nakrelonym na papierze planie przeprowadzenia przesiedleczej Akcji H-T nie zabrako rwnie punktu zwizanego z wysuchaniem przez Komisj ycze i prb przesiedlecw odnonie przyznawanych im domw i gospodarstw. Oczywicie w ramach penej formalnoci na papierze nie mogo zabrakn tak wanego punktu, wszak dla wczesnej wadzy dobro i zadowolenie obywateli byo rzecz priorytetow i najwaniejsz. Tylko, jak si szybko okazao by to kolejny pusty zapis przez nikogo z przedstawicieli wadzy nie respektowany, a yczenia i proby przesiedlecw najczciej trafiay w prni i przepaday w gszczy nie zaatwionych spraw do ktrych ju nikt nigdy nie powrci. Brak odpowiedzi na te palce przesiedlecw problemy i krzywdy zwizane z przydzielaniem nie zawsze adekwatnego domu czy gospodarstwa, na zawsze zapada gboko w serca ludzi dotknitych t tragedi i tworzy pord nich zupenie inny obraz i wizerunek nie tylko samej akcji przesiedleczej, ale i okrelony wizerunek wczesnego aparatu wadzy.
Do kolejnych czynnoci wstpnych spoczywajcych na barkach Komisji miao by sporzdzenie protokou w ktrym miay znale si konkretne przydziay dla poszczeglnych rodzin oczywicie z uwzgldnieniem ich prb. Nastpnie protok ten mia by odczytany w celu zapoznania z nim przesiedlecw. Po odczytaniu protokou rodzinom przydzielano odpowiednie skierowania.
Kolejn czynnoci dziaajcej Komisji po uporzdkowaniu spraw formalnych miao by dokonanie podziau rodkw transportowych, oczywicie i w tym wzgldzie by to tylko pusty zapis poniewa w zamieszaniu czsto dochodzio do kradziey i zaginicia cennych przedmiotw i towarw nalecych do rodzin przesiedlanych, co dobitnie wiadczyo o nieprecyzyjnym przygotowaniu przebiegu caej akcji H-T i niedostatecznym przygotowaniu przeprowadzajcych j funkcjonariuszy pastwowych.
Komisja w trakcie caej akcji wyadunku miaa mie pod szczegln uwag dobro i bezpieczestwo kobiet i dzieci. Po spenieniu tych wszystkich formalnoci na stacji kolejowej wyznaczon grup przesiedlecw do miejsca celowego zasiedlenia prowadzi cznik terenowy grupy urzdzeniowo-osadniczej. Analizujc sam ramowy plan przeprowadzania Akcji Przesiedleczej H-T dostrzegamy pewne niespjnoci w jej organizacji a zwaszcza w punktach zwizanych z zadbaniem o zadowolenie osb przesiedlanych.
Sporzdzanie wszystkich formalnoci na stacji wyadunkowej bez uprzedniego zapoznania przesiedlecw a uprzedmiotowienie ich zaoone byo od samego pocztku czego dowodem jest ten plan przebiegu przesiedlenia z proponowanym przydziaem wiadczyo o cakowicie podmiotowym traktowaniu przesiedlecw a uprzedmiotowienie ich zaoone byo od samego pocztku czego dowodem jest ten plan przebiegu przesiedlenia.
reszta jutro
W kwestii formalnej - Lutowiska to Szewczenko, a nie Szewczenkowo
.
Zacznik 22865
.
To jest ta ksika opisujca temat Akcji H-T
Opisujca w szerszym wymiarze, nie tylko dokumentw i faktw samej akcji.
Jest tam szerszy kontekst historyczny poczwszy od rysu starego miasta Bez , ktre naleao kiedy do Grodw Czerwieskich.
S listy osb przesiedlonych i dokumenty ktre ca akcj reguloway.
Szczeglnej esencji dodaj przedstawione losy konkretnych ludzi zapltanych w sida historii.
Takie konkretne yciorysy z konkretnymi datami pozwalaj odbiera zapis tej ksiki jako gboko prawdziwy
Koniec marca. Parszywa data o ktrej wszyscy chcieliby zapomnie,
w szczeglnoci media i politycy.
Co to ma wsplnego z Akcj H-T ?
Ale jednak by taki dzie - 30 marca 1944 roku.
Front pomau zblia si rwnie do wsi Ostrw lecej w powiecie Sokal.
Nad ranem kure Haajdy (UPA) zaatakowa z trzech stron pogron we nie wie. Czonkowie samoobrony zdyli wszcz alarm. Pociski zapalajce szybko wzniecay poary. Ludzie w popochu uciekali w stron kocioa i szkoy aby uchroni si przed kulami upowcw. Cz Polakw schronia si na stacji kolejowej, ale niemiecka stra kolejowa poddaa si i zoya bro. Upowcy zabijali wszystkich z polsk narodowoci.
Ci ktrzy schronili si w kociele walczyli dopki starczyo amunicji.Gdy si skoczya, zabarykadowali koci i czekali na ostatnie chwile ycia.
Tymczasem stao si co nieoczekiwanego. Okoo godziny dziewitej zaczy strzay cichn. Obserwator na wiey kocielnej zauway e idzie "jakie wojsko".
Jak si okazao byli to Niemcy ktrzy przybyli tu z Krystynopola wezwani przez dwch ostrowian ktrzy uciekli z okrenia.
Tym sposobem Niemcy okazali si wybawcami, ktrzy uratowali Polakw od niechybnej mierci.
Dziwne ? Bardzo dziwne.
Oddziay upowskie chciay dokona totalnej eksterminacji Polakw.
A tu si nie udao.
Kilka lat pniej dokonaa tego wadza ludowa kac si wynosi z wasnych domw.
Co myleli Ci ludzie gdy zajmowali domostwa zamieszkae do 1951 roku przez Ukraicw ?
Byy to domy gwnie w Czarnej i Rabem.
Chichot.
Poskrcany chichot historii
A teraz nie wypada o tym mwi, wic pisz.
By moe kogo taka informacja zainteresuje:
Znalazem to w rzeszowskich Nowinach, dalsza cz artykuu nie ma zwizku ze zmian granic w 1951r.
Dziki za wyuskanie tej wiadomoci!
Znaleziony opis podry po omawianych okolicach i troch zdj.
http://kolumber.pl/g/142822-Z%20wizy...%85siad%C3%B3w
Dziki Olu! Wanie w "Miecie Krystyny" si urodziam. Mam troch zdj z lat 90tych, kiedy zrobilimy trzypokoleniow wycieczk sentymentaln. Przerne obiekty s na nich w jeszcze gorszym stanie lub w trakcie remontu. Pozdrawiam.
Zacznik 24482Wanie znalazam zdjcie szkolne mojego Ojca. Moe jeszcze kto z tamtych czasw yje, moze rozpozna si na fotce?
Zblia si kolejna rocznica Akcji H-T
Z tej okazji w Radiu Rzeszw ukazaa si dzisiaj audycja z cyklu "lad pamici" powicona wanie temu mao znanemu fragmentowi historii Bieszczadw.
Myl e wkrtce bdzie j mona odsucha na stronie
http://www.radio.rzeszow.pl/index.ph...329&Itemid=188
By moe kogo taka informacja zainteresuje:
Znalazem to w rzeszowskich Nowinach, dalsza cz artykuu nie ma zwizku ze zmian granic w 1951r. wity Klemens - papie - bardzo popularny wity w starych istniejcych od wiekw kocioach.
U nas na lsku - w Ldzinach tez jest koci p.w. w. Klemensa, stojcy na wyniosym wzgrzu zwanym "grk witego Klemensa" skd piknie wida Beskidy.
A w. Klemens wg tradycji zgin na Krymie w Chersonezie Taurydzkim (obecnie dzielnica Sewastopola, zabytek wpisany na list UNESCO), gdzie zosta utopiony w zatoce Morza Czarnego.
Witam wszystkich, jestem w trakcie pisania pracy licencjackiej na temat cesji z 1951 roku. Znalazam tu duo przydatnych informacji. Widz, e forumowicze s bardzo zwizani z tym tematem, wic jeeli kto bdzie mia ochot to udostpni prac po obronie.
z chci przeczytam ! / zapewne nie tylko ja ! / trzymam kciuki za efekt pracy
Czy jest tu kto, kto byby w stanie poda rdo Przebiegu akcji przesiedleczej w 1951 roku wedug protokow
Delegatury Penomocnika Rzdu w Ustrzykach Dolnych?
Znalazam to na forum, ale w pracy nie mog poda forum jako rda...
http://ustrzyki.net.pl/forum/viewtopic.php?t=83
Moe kto wie rwnie skd pochodzi ten tekst:
http://forum.gazeta.pl/forum/w,49301...iedlencza.html
Pilnie potrzebuj pomocy!
Niemiao przypominam, e mamy kolejn rocznic.
Niestety, ta data odchodzi w niepami. Coraz mniej jest osb ktre potrzebuj wiedzie co si wwczas zaczo ...
Media milcz.
Niestety obawiam si, e masz racj. Nawet modzi mieszkacy bieszczadzkich miejscowoci dotknitych tym wydarzeniem nie maj pojcia, e miao ono miejsce (wiem, bo pytaem). Wszystkim tylko jakie wita zapoyczone z zachodu w gowie, walentynki sralentynki, dni singla, meteoryty nad Czelabiskiem i inne gupoty.
Masz racj z tym zapatrzeniem w zachd...no moe poza Czelabiskiem, bo to raczej na wschodzie.
Pozdrawiam
wiele informacji mona wyczyta z tego wtku, wczeniej tylko syszaam o tej akcji. dziki
Posiadam I tom Nadsania pod redakcj St. Kryciskiego z 1986r. gdzie na str 13 jest krtka wzmianka nt. umowy z 15 lutego 1951r. podam jedno zdanie : "...Do opuszczonych wsi od 5 wrzenia 1951r. zaczli napywa nowi osadnicy, gwnie z rejonu Sokala i Krystynopola." dalej ciekawostka o zmianie nazw w gminie Czarna (1.10.1977r.) Chrewt na Przysta, Paniszczw na Ustro, Rabe na Podgrze, Rosochate na Olszyna i Tworylne na Soneczna !!! Mapka do umowy jest na str78. Gdzie czytaem, e al byo patrze na ten wyludniony teren gdzie przed wysiedleniem w duym popiechu dokonano totalnej wycinki drzew.
Gdzie czytaem, e al byo patrze na ten wyludniony teren gdzie przed wysiedleniem w duym popiechu dokonano totalnej wycinki drzew. wielu nie mogo wrcz rozpozna ''oddanych askawie " terenw , kompletnie pozbawionych drzew...
Niestety obawiam si, e masz racj. Nawet modzi mieszkacy bieszczadzkich miejscowoci dotknitych tym wydarzeniem nie maj pojcia, e miao ono miejsce (wiem, bo pytaem). Wszystkim tylko jakie wita zapoyczone z zachodu w gowie, walentynki sralentynki, dni singla, meteoryty nad Czelabiskiem i inne gupoty. Z przykroci stwierdzam e rozmowy z miejscow ludnoci nie przyniosy rezultatw.
Kto ma pamita o tej dacie jeli miejscowi nie chc ? )nie mog, nie umi, nie potrafi*** - niepotrzebne skresli)
Niestety, ta data odchodzi w niepami. Wszystkie daty i od wiekw odchodziy w niepami. I pewnie jest to proces typowy. Pniej niektre wracaj w podrcznikach historii. Ile z nich moe - dla przecitnego "konsumenta" historii - wrci? W szkole jest tylko kilka godzin lekcji historii w miesicu.
Polecam artyku z 42 Paju "Wymiana terytoriw przygranicznych midzy Polsk Ludow i ZSRR w 1951 r. Przesiedlenie Bojkw z rejonu Ustrzyk Dolnych"
http://kuriergalicyjski.com/index.ph...owanie-granicy
Przyjechaa komisja na trzy samochody. Komisja wysiada, popatrzya i ... kawaek Polski do ZSRR przyczya. Te wydarzenia poprzedzio kilka spotka ‼na szczycie” – jak podawaa wczesna prasa – i wydano suchy komunikat o umowie podpisanej pomidzy rzdami Polski I ZSRR:
UMOWA
pomidzy Rzeczpospolit Polsk a Zwizkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o zamianie odcinkw
terytoriw pastwowych, podpisana dnia 15 lutego 1951 r.
BOLESAW BIERUT
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
podaje do powszechnej wiadomoci:
Artyku 1.
Zwizek Socjalistycznych Republik Radzieckich odstpuje w drodze wzajemnej zamiany Rzeczypospolitej Polskiej odcinek terytorium pastwowego w obwodzie drohobyckim o oglnej powierzchni 480 kilometrw kwadratowych, przy czym odcinek ten wcza si w skad terytorium pastwowego Rzeczypospolitej Polskiej i odpowiednio zmienia si istniejc granic midzy Polsk a Zwizkiem SRR zgodnie z zaczonym opisem granicy i map w podziace 1:500.000.
Artyku 2.
Ze swojej strony Rzeczypospolita Polska odstpuje w drodze wzajemnej zamiany Zwizkowi Socjalistycznych Republik Radzieckich odcinek terytorium pastwowego w wojewdztwie lubelskim o oglnej powierzchni 480 kilometrw kwadratowych, przy czym odcinek ten wcza si w skad terytorium pastwowego Zwizku Socjalistycznych Republik Radzieckich i odpowiednio zmienia si istniejc granic midzy Polsk a Zwizkiem SRR zgodnie z zaczonym opisem granicy i map w podziace 1:500.000
Za tym komunikatem krya si kolejna tragedia tysicy ludzi. Szczliwie przeyli wojn, napady UPA, pozostali w Polsce, a tu raptem…
Nada tuda
Tak wspominaj tamte wydarzenia mieszkacy przesiedlonych wiosek. Stanisaw Grnicki urodzi si 85 lat temu w Machnwku. Wie naleaa wtedy do gminy Bez w powiecie Sokalskim, wojewdztwie lwowskim. Po wojnie Machnwek nadal lea w gminie Bez. Tylko powiat by hrubieszowski, a wojewdztwo lubelskie.
W maju ogosili, e bdzie zmiana granic – wspomina Grnicki, ktry wtedy by sotysem w Machnwku.
- Akurat byem w Bezie i kto gono wczy radio przy otwartym oknie. Ludzie zebrali si pod tym oknem i suchali. Pakali, cho wtedy nie byo jeszcze do koca wiadomo, kto jedzie, a kto nie.
- Do kadej wsi dotar penomocnik, taki propagandzista, ktry musia dopilnowa, eby kto chaupy nie rozebra czy nie spali – opowiada Grnicki. – Przychodzi co dnia do sotysa i mwi ‼Nie jedziecie".
Tak samo mwi i w Machnwku i w ssiedniej Worochcie. Wojsko pniej mi pokazao now granic na mapie, czerwon kresk bya zaznaczona. Grnicki spojrza na czerwon krech i wyszo mu, e Machnwek zostaje, tylko z Worocht nie wiadomo jak bdzie.
Wszystko si wyjanio pod koniec czerwca, na sesji Rady Gminy Bez. Wjt Dbiski ogosi, ktre miejscowoci zostan przyczone do ZSRR. Wtedy ju byo na sto procent wiadomo, e mieszkacy Worochty musz opuci swoj wiosk. Bo ona znajdzie si we wadaniu towarzysza Stalina.
Gdzie pojechali? Do Machnwka. Mieszkacy Worochty zajmowali wolne mieszkania albo lokowali si u rodziny. Na odbudowanej po wojennej poodze plebanii schronienie znalazy dodatkowo trzy rodziny. Wikszo mieszkacw miasteczka Bez ruszya w kierunku Ustrzyk Dolnych. W ssiadujcym z Machnwkiem Korczminie osiedlio si sporo gospodarzy ze Staj w gminie Uhnw. Wrd nich by Stanisaw Wjtowicz, dzi 73-latek.
- Najpierw uciekalimy ze Staj przed bandami UPA – wspomina. – Wrcilimy, pomieszkalimy 6 lat i znowu trzeba byo si pakowa. 1 listopada wpucili nas jeszcze na cmentarz, a pniej nie byo ju mowy. Worochta, skd moja ona pochodzi, miaa zosta przy Polsce. Granica bya ju wycita przez las. Przyjechaa jaka komisja na trzy samochody. Ruski przeszed jakie 100 metrw i mwi: ‼Nada tuda”. Wycili drugi pas i Worochta te posza na tamt stron.
W Stajach Sowieci urzdzili kochoz, Worochta znikna z mapy.
- Na naszych oczach rozbierali wie i cerkiew. Tylko kocioa filialnego nie ruszyli, bo go wczeniej UPA spalia – wspomina Grnicki. Po tamtej stronie granicy ley w zbiorowej mogile kilkudziesiciu mieszkacw Worochty. Nie zdyli uciec przed UPA. Grnicki przetrwa najgorsze chwile w Siemierzu pod Rachaniami. Wczeniej upowcy zamordowali mu rodzicw i siostr. Jego modszej o rok onie, Ewie, zabili ojca. Gdyby Sowieci przyczyli do ZSRR Machnwek, wie podzieliaby niechybnie los Worochty. Tak si jednak, na szczcie, nie stao.
Po ‼wyprostowaniu” granic, wie zostaa najpierw przypisana do gminy Chopiatyn, pniej do Hulcza, a w, kocu, w 1975 roku, trafia pod skrzyda gminy Ulhwek. Tak jest do dzi.
- Ale do Beza mielimy bliej, bo ledwie 7 kilometrw. A do Ulhwka mamy 12 - mieje si pan Grnicki.
W ‼radzieckim” Bezie Grnicki by tylko raz. – To ju nie to samo miasteczko...
O co poszo?…O wgiel
W 1951 roku wadze ZSRR zmusiy Polsk do oddania tzw. kolana Bugu, ziem bogatych w wgiel kamienny i czarnoziemy. W skad terytorium ZSRR wszed wwczas pas ziemi pooony w widach Bugu i Sookiji wzdu linii kolejowej Rawa Ruska-Krystynopol z miejscowociami Bez, Krystynopol, Uhnw oraz m.in. Korczw, Tuszkw, Przemysw, Wierebirz, Rusin, War, Uhrynw, Piaseczno. Sowieci zbudowali tam wkrtce kilka kopalni, a na miejscu Krystynopola powstao due miasto grnicze, nazwane Czerwonogradem.
Obszar wystpowania wgla kamiennego bdcy przedueniem Lwowsko-Woyskiego Zagbia Wglowego po polskiej stronie nosi nazw Lubelskiego Zagbia Wglowego. Obejmuje obszar 4 tys. km2, dugo 180 km, szeroko ok. 22 km. Przebiega przez wojewdztwo lubelskie i lwowskie. Wgiel zalega gboko i jest trudny do eksploatacji. Zasoby do gbokoci 1000 m szacuje si na 40 mld ton. Zasoby orientacyjne wgla w LZW, stanowi ponad 20% polskich zasobw wgla kamiennego.
Po raz pierwszy na moliwo wystpowania wgla kamiennego na Woyniu zwrci uwag rosyjski geolog M. M. Tetjajew w 1912. Po dokadnej analizie skadu osadw oraz struktur tektonicznych stwierdzi on istnienie z wgla. Po nim badania przej polski geolog Jan Samsonowicz. W 1931 odkry on koo miasta Ostrg skay wskazujce na obecno pokadw wgla. Na podstawie bada Samsonowicza, ktre wskazyway na ilo i zasobno pokadw wgla ze wschodu na zachd, rozpoczto w 1938 na terenie wczesnego wojewdztwa lwowskiego wiercenia poszukiwawcze. Do wybuchu II wojny wiatowej z 11 otworw wiertniczych zakoczono 7, jednak nie opracowano naukowo uzyskanych z nich informacji.
Podczas okupacji sowieckiej, w kocu 1939 roku, wadze radzieckie utworzyy komisj geologw, ktra opracowaa uzyskane przed wojn wyniki wierce, oraz przeprowadzia dodatkowe badania. Na pocztku 1940 roku zoya ona oglny plan poszukiwa i rozpoznania geologicznego woyskich z wgla. W tym samym roku utworzono przedsibiorstwo, zajmujce si poszukiwaniem z wgla na zachodniej Ukrainie. Wybuch wojny niemiecko-radzieckiej przerwa prace geologiczne, powrcono do nich w 1945 roku.
W lipcu 1947 roku potwierdzono wystpowanie w obwodzie woyskim przemysowych z wgla kamiennego. W granicach lwowsko-woyskiego basenu wglowego odkryto 4 zoa wgla kamiennego: Nowowoyskie, Zabuskie, Meyriczeskie i Sokalskie Po rozpoznaniu z w grudniu 1949 utworzono przedsibiorstwo budowy kopal ‼Zachidszachtobud”. W 1950 wyznaczono pola grnicze 5 przyszych kopalni. Pierwsza kopalnia ruszya w lipcu 1950 w okolicy wsi Dorohynyczi, osigajc wydobycie 1000 ton na dob.
Aby rozszerzy pola grnicze potrzebne byo wanie ‼prostowanie granicy”.
Epilog
Oficjalnie podawano, ze zamiana terytoriw odbya si z inicjatywy polskiej i miaa przynie Polsce konkretne korzyci ekonomiczne Taka interpretacja bya ewidentn nieprawd, bowiem ZSRR zaproponowa Polsce zamian, przejmujc w ten sposb doskonae pszenno-buraczane tereny uprawne oraz bogate i atwo dostpne zoa wgla kamiennego. Zoa nie byy zaburzone tektonicznie, skaday si z 2-3 pokadw o gruboci okoo 1 m, zalegay na gbokoci od 315 do 535 m. Po 8. latach zbudowano tu cztery wielkie kopalnie.
Polsk za zapewniano, e przekazuje si jej tereny ze zoami ropy naftowej. Jednak w zamian za bogat w wgiel i czarnoziemy Sokalszczyzn Polska otrzymaa Ustrzyki Dolne i ziemie w Bieszczadach – obszar podgrski o sabych glebach i z wyczerpanymi zoami ropy naftowej.
Rzeczywisto okazaa si nieprawd. Bilans zamiany terytoriw dla Polski wypad niekorzystnie nie tylko pod wzgldem geologicznym, operacja ta staa si dramatem, a czsto tragedi dla kolejnych tysicy mieszkacw, z ktrych prawie 70 proc przesiedlono na ziemie zachodnie i pnocne Polski.
Opr. Krzysztof Szymaski
Tekst ukaza si w nr 3 (175) 12–25 lutego 2013
Wszystkie daty i od wiekw odchodziy w niepami. w "niepami zbiorow" i "niepami ksikow" pewnie tak, przenoszone z pokolenia na pokolenie w ywym przekazie - trwaj...
W ostatni weekend odwiedzilimy te tereny, w ramach wyprbowywania nowego przejcia granicznego w Dohobyczowie.
Zapraszam do galerii:
https://picasaweb.google.com/madziaba2/AkcjaHT
Link do zdj si zmieni, gdyby kto mia ochot:
https://picasaweb.google.com/madziaba2/Sokalszczyzna
W Ustjanowej Grnej zostaa niedawno (we wrzeniu) otwarta Izba Pamici Wydarze Akcji Przesiedleczej H-T 1951
https://www.facebook.com/StowarzyszenieUSTYAN/
Wanie mina kolejna rocznica, gar refleksji i wspomnie ludzi przesiedlanych
.
https://www.youtube.com/watch?v=6Fe0EsADB0s
Dokument ten na pewno warto obejrze. Ja w ten weekend bd oglda go tym razem na Ukrainie a dokadniej w Czerwonogradzie/Krystynopolu ktry utracilimy wanie w wyniku akcji H-T. Nie mog si doczeka by usysze, jak ten temat postrzegaj sami mieszkacy Krystynopola i okolic. Co o nim sdz Polacy, jak oni to odebrali -ju wiemy. Nie wiem natomiast jak wygldao to po drugiej stronie. Organizatorzy spotkania z duym zaangaowaniem podchodz do tematu. Mam nadziej, e co z ukraiskiego zrozumiem, cho nie zawsze przychodzi mi to atwo. Niemniej dobrze, e utrzymuje si pami o tym (tak mao powszechnie znanym) wydarzeniu wanie poprzez ten filmik czy takie organizowane wanie spotkania upamitniajce na ktrym spotkaj si razem zarwno Polacy, jak i Ukraicy.
Aniu... na pewno zrozumiesz... przecie to sowiaski nard. Mam te nadziej, e i z nami podzielisz si swoimi refleksjami.
Dorzuc jeszcze link z TVP Rzeszw w temacie, te ciekawy bo m.in. z elementami socjalistycznymi humorystycznymi.
http://rzeszow.tvp.pl/24060038/16022016
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl brytfanna.keep.pl
To wanie 60 lat temu podpisany zosta w Moskwie ukad o zamianie terytoriw pomidzy zaprzyjanionymi krajami.
Dlaczego tak mao informacji na ten temat ?
S bodaje dwie tablice pamitkowe i to wszystko.
Czy dlatego , e byo to na zasadzie zamieni stryjek siekierk na kijek.
Moe warto wiedzie co wicej ?
Trudno to jednoznacznie po tylu latach ocenia. Skutkiem ubocznym byo jednak to e zwikszyy si nam Bieszczady
.
Zacznik 22541
.
Tak czsto spotyka si ze zdziwieniem i niedowierzaniem gdy mwi e Bieszczady urosy kilka lat po 2 wojnie.
Jak to moliwe ?
Moe macie jakie informacje zwizane z Akcj H-T w Bieszczadach ?
Czy s jakie ksikowe opracowania ?
p.s. tekst umowy jest tu http://www.kumy.info/1_14603_0.html
No to mamy dat 15 luty 2011 roku. Jakby nie liczy , to zawsze wychodzi rwniutka liczba 60.
To wanie 60 lat temu podpisany zosta w Moskwie ukad o zamianie terytoriw pomidzy zaprzyjanionymi krajami.
Dlaczego tak mao informacji na ten temat ?
S bodaje dwie tablice pamitkowe i to wszystko.
Czy dlatego , e byo to na zasadzie zamieni stryjek siekierk na kijek.
Moe warto wiedzie co wicej ?
Trudno to jednoznacznie po tylu latach ocenia. Skutkiem ubocznym byo jednak to e zwikszyy si nam Bieszczady
.
Zacznik 22541
. A co na tej mapie zaznaczone jest ukonymi kreskami ?
Pytam, bo jak widz jest to obszar nalecy obecnie do Ukrainy.
B.
http://www.bieszczadzki.pl/?bieszcza...a-h-t-1951,436
W niedziel ogldaam film o akcji H-T, pod tytuem "Bez. Rok 1951", w reyserii Mirosawa Jasiskiego. To dokument gromadzcy wspomnienia ludzi wysiedlonych z rejonu sokalszczyzny, czyli Beza, Krystynopola i Sokala, wasnie w ramach akcji H-T. Wrd osb wypowiadajcych si byli mieszkacy Czarnej Grnej i Dolnej, Ustrzyk Dolnych i Leska. Oraz Wrocawia.
Wspominali, e sama akcja wysiedlenia bya przeprowadzona sprawnie i humanitarnie, z pomoc wojska, lekarzy i pielgniarek, bez brutalnoci. Mogli zabra ze sob cay dobytek, no tyle, ze osiedlani byli na terenie od Jarosawia po Wrocaw. Czasem zdarzao si, ze rozsiedlali rodziny, poniewa mieszkay na rnych ulicach - i babcia trafia do Ustrzyk a jej dzieci - do Wrocawia.
Opisywali trudnoci dnia codziennego, zwizane z zupenie odmiennymi warunkami ycia, jakie zastali na terenach grskich, prymitywnymi chatami, jakie otrzymali w zamian za swoje domy, atmosfer tymczasowoci, do tego stopnia, ze niektrzy nie zasiewali, trzymali spakowane toboki do dugo "bo przecie wrcimy".
Opowiadali o tym w tonie stosunkowo emocjonalnym, z nut alu, jak wszyscy. Ale bez takiego niesamowitego poczucia niesprawiedliwoci, jak mieli emkowie po Akcji Wisa. Podsumowaniem byo stwierdzenie: "mona powiedzie, ze bylimy ostatnimi deportowanymi..."
Film ilustroway ujcia miasteczka Bez, Krystynopol, Uhnw oraz kociow w ruinie. A take nowego miasta Czerwonograd, ktre powstao po 1951 roku.
Oglnie bardzo polecam, jak kto bdzie mia moliwo obejrze.
Tak myl, ze mieszkacy Ustrzyk i Czarnej mog wiedziec wicej o tej akcji, bezporednio od swoich ssiadw..
np.
cytat z http://www.ustrzyki.pl/forum/viewtopic.php?p=688
Warto zwrci uwag na to co napisaa Dziabka
Jaka stacja nadawaa ten film??? Strasznie al, e nie widziaam. Caa moja rodzina zostaa przesiedlona z Krystynopola w wyniku tej akcji.Wiele lat mino zanim moglimy pojecha z Ojcem i sprbowa poszuka groby Dziadkw. W odpowiednim miejscu wpisz swj wiersz powicony mojemu Tacie. Bardzo osobisty. Widziaam jak, rwnie przesiedlonej, starszej pani kapay zy na kolana w czasie jego czytania. Zawsze powtarzam, e nie wyobraam sobie odgrodzenia Bieszczadw (bo dla mnie to jest rodzinna ziemia) elazn kurtyn na wiele lat. Tsknota bya chyba najboleniejsza, cho warunki w jakich si nagle znaleli te byy przeraajce.
Film by pokazywany w ramach weekendu kresowego, poczonego z promocj albumu Tomasza Kozowskiego o tytule "Kresy". W Warszawie jest fajna instytucja - Dom Spotka z Histori i odbywao si to wasnie tam. Adres dsh.waw.pl
A o tym weekendzie pisaam w zapowiedziach imprez :)
Nie wiem, czy gdzie mozna go znale, w rogu by znaczek ktrej TV, chyba TV kultura.
To mnie taka refleksja nasza... skoro takie uczucia targay ludmi przesiedlonymi w dobrych warunkach, to jak si musieli czu emkowie i Bojkowie, wyrwani po prostu si ze swojej ziemi? I wszyscy kresowiacy przesiedleni si na Ziemie Odzyskane? Zawsze mnie to zastanawia, jak to musiao wygladac od strony emocjonalnej. Chyba nikt nie umie sobie tego nawet wyobrazi.
Pewnie warunki gray te wan rol, ale wyobra sobie, ze musisz opuci swoj ziemi (pisz "ziemi" dosownie, bo mj tato by rolnikiem i zapalonym sadownikiem) i odnale si w obcym, nieznanym miejscu! Nawet klimat, grzysto terenu byy im wszystkim przeciwne. Do mierci wierzy, e "na swoje" wrci. Przywoziam mu cigle z Grjca jakie szczepy jaboni, ktre za nic nie chciay rodzi owocw w tak krtkim okresie wegetacji itp. Wprawdzie po wielu latach zrozumia, e "u siebie" nie bdzie ju nigdzie, tylko tu. Drugie pokolenie zaczo si w kocu budowa, ze starszych prawie nikt! Cigle syszaam opowieci jakie tam byy ciepe wieczory, jakie wsplne (wielonarodowociowo) imprezy, co si piewao, jakie owoce i warzywa si udaway, jaka bya ziemia itp.
Ot, rozkleiam si a przecie to tylko rodzinne wspomnienia.
skoro takie uczucia targay ludmi przesiedlonymi w dobrych warunkach, to jak si musieli czu emkowie i Bojkowie, wyrwani po prostu si ze swojej ziemi? I wszyscy kresowiacy przesiedleni si na Ziemie Odzyskane? Zawsze mnie to zastanawia, jak to musiao wygladac od strony emocjonalnej. Chyba nikt nie umie sobie tego nawet wyobrazi. i wszyscy ci ktore te ziemie odzyskane musieli opuscic aby staly sie naszymi ziemiami odzyskanymi... jakos tak ostatnio , moze z racji na miejsce zamieszkania i weekendowe wypady po palacykach, kosciolkach, cmentarzach, jakos tak nachodzi refleksja- ile ez ,nieszczescia i zlych emocji musialo wsiaknac w te mury i ziemie... caly zachod polski to takie "drugie bieszczady" pod tym wzgledem...
i wszyscy ci ktore te ziemie odzyskane musieli opuscic aby staly sie naszymi ziemiami odzyskanymi... jakos tak ostatnio , moze z racji na miejsce zamieszkania i weekendowe wypady po palacykach, kosciolkach, cmentarzach, jakos tak nachodzi refleksja- ile ez ,nieszczescia i zlych emocji musialo wsiaknac w te mury i ziemie... caly zachod polski to takie "drugie bieszczady" pod tym wzgledem... Polskie Bieszczady i polskie Kresy. Analogia jest pena. Dla Niemcw nasze Ziemie Odzyskane to tak, jak dla Polakw Kresy.
Pisze o tym midzy innymi Kroh. W sumie to dziki niemu zrozumiaam t analogi.
...Film ilustroway ujcia miasteczka (...) Krystynopol (...) A take nowego miasta Czerwonograd, ktre powstao po 1951 roku.
... Tak dla wyjanienia - Czerwonograd nie jest nowym miastem lecz to dawny Krystynopol. Oczywicie miasto bardzo si rozroso za ZSRR (grnictwo).
Par informacji nt "odstpienia" Polsce rejonu Ustrzyk Dolnych w 1951 roku jest w nowym numerze Magazynu Bieszczady w artykule o Dolinie Mszanki.
Tak dla wyjanienia - Czerwonograd nie jest nowym miastem lecz to dawny Krystynopol. Oczywicie miasto bardzo si rozroso za ZSRR (grnictwo). No wasnie.. Ta kwestia byla podnoszona w dyskusji po filmie.
Czerwonograd powsta obok Krystynopola, ktry zosta wlczony w obrb nowego miasta. Jak zwa, tak zwa, fakt ze miasta Krystynopol obecnie nie ma.
Czyli nie istnieje miejsce mojego urodzenia. Nawet w dokumentach, bo byo "Krystynopol - Nowy Dwr", ale jakia urzdniczka wpada na pomys, eby to skrci i zosta mi si jeno ten nieszczsny (popularny) Nowy Dwr .
Polskie Bieszczady i polskie Kresy. Analogia jest pena. Dla Niemcw nasze Ziemie Odzyskane to tak, jak dla Polakw Kresy.
Pisze o tym midzy innymi Kroh. W sumie to dziki niemu zrozumiaam t analogi. W jakiej ksice ?
Bo staram si czyta wszystko co pisze.
Dzi id po poudniu na spotkanie z nim do Biblioteki lskiej i bardzo si ciesz :)
Byam z panem Antonim na dwch wycieczkach na Sowackim Spiszu - to te ziemia o skomplikowanej historii, z ktrej wygnano Niemcw i Wgrw.
Niesamowicie przenikliwe jest jego spojrzenie na wiele spraw.
B.
i wszyscy ci ktore te ziemie odzyskane musieli opuscic aby staly sie naszymi ziemiami odzyskanymi... jakos tak ostatnio , moze z racji na miejsce zamieszkania i weekendowe wypady po palacykach, kosciolkach, cmentarzach, jakos tak nachodzi refleksja- ile ez ,nieszczescia i zlych emocji musialo wsiaknac w te mury i ziemie... caly zachod polski to takie "drugie bieszczady" pod tym wzgledem... W lipcu 2008 pojechaem z crk nad morze. Moje dziecko byo szczliwe, e sie popluszcze i sie wyley na tej nadmorskiej patelni. Ja, e nie lubi tej sonej kauy a jeszcze bardziej piaskownicy na ktrej ludzie niczym foki si ukladaj. Postanowiem znale inne zajcie. Wypoyczyem rower i zaczolm jedzi po okolicznych wsiach kiknacie kilometrw od wybrzea. Tak trafiem do wsi Sarbia. Pikny poewangelicki koc z murowan ambon na zewntrz (pierwszy raz co takiego zobaczyem). Olbrzymie domy, jeszcze wiksze budynki gospodarcze. Wszystko takie jak zostalo wybudowane przed 1939. Wida byo, e Niemcy ktrzy tutaj mieszkali byli bardzo zamoni. Zastanowio mnie jedno kim s obecnie tam mieszkajcy? Widzc jakiego dziadka zaczoem z nim rozmawia. Opowiedzia mi jak si tam znalaz.
"Pochdz z maej wioski pod Maw. Po przejciu frontu ze wsi nic nie zostao. Wszystko zbuone. Mymy si uratowali bo ojciec w lesie ziemiank wykopa. I w tej ziemiance p roku emy przesiedzieli. Ale duo ssiadw zgineo. Nie byo do czego wraca. To emy zaraz za frontem pocigiem pojechali. Jeden wagon na cztery rodziny. I tak my jechali i jechali, a tu pod Koobrzegiem Sowieci kazali wysi. Ju tu panie jakie udniki byli i kazali chaupy zajmowa. No to matka ten dom tutaj znalaza i zmy tu obsiedli. A tu jeszcze Niemce byli. To mymy im kazali w slubwce zamieszka. No i tak to z osiem lat razem ylimy, zanim ostatnie Niemce std nie wyjechali."
Po opowieci tego dziadka zaczoem sie zastanawia. Jak bym si poczu? Gdyby tak do mojego domu, ktry wybudowaem za wasne ciko zarobione pienidze, przyszed obcy niewiadomo skd i kaza si wynosi. Moze gdyby mnie wyucono i nie kazano przez te osiem lat mieszkac z uzurpatorem, to bym jeszcze przebola. Ale widzc jak Obcy pi na moiim ku, jie z moich garnkw, szarogsi na moim podwrku, odbiera moj Ojcowizn. Bym nie zdziery i czu si upokorzony do koca ycia.
W jakiej ksice ?
Bo staram si czyta wszystko co pisze.
Dzi id po poudniu na spotkanie z nim do Biblioteki lskiej i bardzo si ciesz :)
Byam z panem Antonim na dwch wycieczkach na Sowackim Spiszu - to te ziemia o skomplikowanej historii, z ktrej wygnano Niemcw i Wgrw.
Niesamowicie przenikliwe jest jego spojrzenie na wiele spraw.
B. W "Sklepie potrzeb kulturalnych". Bya tam maa wzmianka, nie pamitam w ktrym rozdziale, wasnie na ten temat. Mona byo przeoczy, ale do mnie to trafio z zaczam sie zastanawia nad tym.
O kurcze, ale fajnie! Ja bardzo ceni pana Kroha, jego spojrzenie jest tak proste a jednoczesnie tak wiele otwierajce dla innych.
Czy informacje o akcji H-T powinny przepa ? odej w zauki historii ?
Nikt nie chce tego przypomina, media milcz, nawet te bieszczadzkie nabieraj wody.
Nie byo przymusowych przesiedle.
Pokrzywdzeni s Niemcy i buduj swoje muzeum, pokrzywdzeni s emkowie i daj odszkodowa.
A co maj powiedzie Ci ktrych wyrzucono w "dzikie Bieszczady" ?
Oczywicie temat wysiedle jest skomplikowany, ale w innym pooeniu byli jednak polscy uchodcy "zza Buga", a w innym Niemcy z Pomorza. My podobno wygralimy t wojn... .
Chyba w Ustrzykach Dolnych jest jaka tablica zwizana z "wymian" obywateli w 1951. Moe to kto potwiedzi (moe jakim zdjciem)
Jest na pewno w Lutowiskach!
Cytat: "W 2001 roku w 50 rocznic akcji H-T 1951 na 6 kocioach w Ustrzykach Dolnych, Czarnej, Jasieniu, Brzegach Dolnych, Lutowiskach i Ustjanowej wmurowano tablice upamitniajce to tragiczne wydarzenie". Teraz pozostaje nam odnale tylko zdjcia tablic.
Mao znany jest temat dalszych planowanych korekt granic w powiatach tomaszowskim i hrubieszowskim. Sowieci ostrzyli sobie zby m.in. na Hrubieszw, a Polska miaa otrzyma Dobromil, Chyrw i ca lini kolejow Zagrz-Przemyl. W 1953 roku zmaro si Stalinowi i Zwizek mia inne problemy na gowie.
Pono Medyk take dostalimy dopiero w 1948 r. w zamian za jakie tereny na Podlasiu.
A co na tej mapie zaznaczone jest ukonymi kreskami ?
Pytam, bo jak widz jest to obszar nalecy obecnie do Ukrainy.
B. Basiu, to szrafowanie granicy na mapie. dawniej czsto w ten sposb "pogrubiano" granic dla lepszej przejrzystoci mapy.
Warto powtrzy ten cytat :
Wiele mwi si o Bieszczadach, jako miejscu ludzi, ktrzy przyjechali tu szuka przygd i uciec w zapomnienie od wielkomiejskiego szumu i to dzi ludzie ci postrzegani s jako bohaterowie , niekiedy ywe legendy o ktrych pisze si ksiki (,,) Jednak niewielu ludzi wie, e prawdziwymi pionierami osiedlajcymi si tu w wielkim trudzie byli ci ktrzy przybyli tu w 1951 r.
Marcin Kardasz - praca licencjacka
wite sowa. Przez krtki czas ssiadami moich rodzicw byli Kardaszowie. Pamitam nawet chrzciny, ktrego dziecka. Potem wyjechali. Ciekawie byoby dotrze rwnie do takich ludzi. Nie byli z przesiedlenia a jednak z jakich pobudek sprbowali tego trudnego (wtedy znacznie bardziej) terenu. Osobn grup stanowili sezonowi kosiarze, przybyli dla zarobku i wracajcy potem do swoich rodzin. Bohaterw wtedy nie byo, a raczej wszyscy bohatersko stawiali czoa codziennoci. Pniej pojawiay si jakie "przelotne ptaki", czciej uciekajce przed paceniem alimentw lub przed wyrokiem ni przed politycznym przeladowaniem lub z mioci do tej ziemi.
Jest jaka ksika o tamtych czasach...kry po Czarnej z rk do rk .Ja czekam w kolejce jak si doczekam to napisz co i jak ..tytu i autora.
Jeli kto chce wiedzie co wicej o tamtych czasach to polecam izb pamici w szkole podstawowej w Czarnej "wychuchan" przez Pani Dyrektor Ann ysyganicz. Jest tam wiele dokumentw w oryginale , zdj Czarnej z lat 50-tych, osobistych pamitek itp.
Krzysztof napisa :
Dzisiaj do mych rk trafia.
Nie wiem czy to jest ta (i jedyna) ale jak j przeczytam to podziel si.
Chyba w Ustrzykach Dolnych jest jaka tablica zwizana z "wymian" obywateli w 1951. Moe to kto potwiedzi (moe jakim zdjciem) Znalazem taki artyku, kilka zdj w tym tablica: Artyku
Dzikuj Ci za tego linka! My te zdylimy odwiedzi tamte miejsca jeszcze trzypokoleniowo. Kilka pokych zdj jest wieczn pamitk kresowej historii rodziny! Pozdrawiam!
zastanawiajce jest, ze to tak mao znany ''epizod'' naszej historii.
By te dokument http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/428879
troszk tam autor namiesza:
"...Urodzia si w Czarnej (...) Miejsca od 1951 do 1957 roku nalecego do Zwizku Radzieckiego..."
Dla tych co nie widz maych literek.
http://www.bieszczady.pik-net.pl/histum.phtml
Mona znale takie komentarze np na forum historykw:
a mnie ciarki przeszy bryyy. Nie mog znale linku do spisanych relacji z tego przesiedlenia, ale to nie bya "atwa i przyjemna" akcja. Wic powyszy tekst mierzi swoim "rozwojem cywilizacyjnym" i "nie a tak strat".
Inna sprawa, e przesiedleni mieszkacy niejako wrcili do ojczyzny ... majc wiadomo, w ZSRR mogli - mwic banalnie - by mie gorzej pod wzgldem narodowociowym czy wyznaniowym. emkw nie tylko wyrwano z "maej ojczyzny" ale i pewnej bliskoci krgu kulturalno - wyznaniowego.
Jedno ze znalezionych w necie wspomnie, cho nie te, ktre mnie kiedy tak bardzo poruszyo.
Sama pamitam opowiadania jednej z przesiedlonych [mamy znajomego z Jasienia], ktre pamitam doskonale. Bieda i ubstwo nowej rzeczywistoci - to byo to najdotkliwsze po korekcie.
http://www.naszepoloniny.pl/articles.php?id=1236
Na marginesie i nie w temacie ;)
http://mojebieszczady.blogspot.com/2...o-granice.html
Nie wiem skd to jest bo skopiowaem to do dawno
... W pierwszej fazie przygotowa do przeprowadzenia akcji przesiedleczej Delegatura przystpia do opracowania planu zasiedlenia terenu Ustrzyk Dolnych. Opierajc si na danych Komisji Mieszanej postanowiono przeznaczy pod osadnictwo nastpujce gromady:
1.Ustrzyki Dolne.
2.Jasie.
3.Ustjanowa.
4.Brzegi.
5.Strwiyk.
6.Szewczenkowo.
7.Rabe.
8.Hoszowczyk.
9.Czarna.
10.obozew.
Oraz osadnictwo spdzielcze:
1.Bandrw.
2.Rwni.
3.Hoszw.
4.Lipie.
5.odyn.
6.Moczary.
W celu dokadnego rozdzielenia ludnoci zaproszono na te tereny przedstawicieli Delegatury w Bezie w osobach: Tow. Aleksiejuka i Tatarskiego.
Na polecenie Tow. Morawskiego rozszerzono ilo miejscowoci przeznaczonych na osiedlenie o wsie : Telenica Oszwarowa, Daszwka, Sokoowa Wola.
Przedstawiciel Delegatury z Beza Aleksiejuk stwierdzi, e wyznaczone tereny mog by zasiedlone, a znajc ludno z terenw H.T. postanowi wsplnie z przedstawicielami Delegatury w Ustrzykach zasiedli1:
1.Ustrzyki - P.O.M. Zawisznia, Bez, War-Osada 293 rodziny,
2.Jasie – 48 rodzin z Uhnowa,
3.Ustjanowa – 78 rodzin ze wirki,
4.Strwiyk – 16 rodzin z Wara i 15 z Beza,
5.Brzegi – 34 rodziny z Beza i 68 z Uhnowa,
6.Szewczenkowo – 115 rodzin z Zabua,
7.Hoszowczyk – 14 rodzin z Beza i 13 rodzin z Wara,
8.Czarna – 47 rodzin z Nowego Dworu i 38 rodzin Krystynopola,
9.Telenica Oszwarowa – 38 rodzin z Zabua,
10.obozew – 32 rodziny z Uhnowa,
11.Daszwka – 34 rodziny z Nowego Dworu,
12.Sokoowa Wola – 17 rodzin z Nowego Dworu i 13 rodzin ze wirki
Po ustaleniu planu zasiedlenia przystpiono do opracowanie planu transportw. Przesiedleniem miao by zatem objtych 1.116 rodzin. Zdecydowano przewie ich 72 transportami kolejowymi, ktre miay trwa od 22.X – 19. XI 1951 roku.
Na punkty wyadowcze przeznaczono stacje w Olszanicy, Ustjanowej i Ustrzykach. Zaplanowano przeprowadzenie od 3 do 4 transportw dziennie.
Projekt akcji przesiedleczej zosta zaakceptowany i zatwierdzony przez Penomocnika Rzdu w Warszawie.
Postanowiono usprawni przebieg akcji przesiedleczej poprzez przydzielenie do kadej stacji kolejowej Komisji osadnictwa rolnego i Komisji osadnictwa miejskiego, ktrych celem miao by dopilnowanie wszystkich prawidowoci zwizanych z przydziaem domw i mieszka. W skad komisji wchodziy nastpujce osoby:
KOMISJA OSADNICTWA ROLNEGO:
1.Przedstawiciele Prez. P. R. N. W Lesku.
2.Przedstawiciel Wydziau Rolnictwa.
3.cznik grupy urzdzeniowo-pomiarowej.
4.cznik Delegatury na stacji.
5.Czynnik polityczny.
Cdn...
KOMISJA OSADNICTWA MIEJSKIEGO:
1.Przedstawiciel Prezydium W.R.N. Rzeszw.
2.Pracownik wydziau G.K.i M.
3.Czynnik polityczny,
4.cznik Delegatury na stacji.
Komisje w penym skadzie zobowizano do powitania kadej grupy przesiedlecw przydzielajc poszczeglnym czonkom pewien odrbny zakres kompetencji i zada w celu usprawnienia akcji zasiedlania.
Zadaniem przewodniczcego po przywitaniu przesiedlecw miao by zorganizowanie spotkania z przedstawicielami przybyych rodzin w celu zapoznania ich z warunkami zasiedlania w poszczeglnych przeznaczonych dla danego transportu miejscowociach. Przewodniczcy te mia dopilnowa do zoenia na rce komisji kart przesiedleczych oraz opisw pozostawionego mienia nieruchomego. Po przeanalizowaniu tych dokumentw gwnym zadaniem Komisji miao by przydzielenie przesiedlonym rodzinom odpowiednich domw i gospodarstw.
W tym wstpnym i nakrelonym na papierze planie przeprowadzenia przesiedleczej Akcji H-T nie zabrako rwnie punktu zwizanego z wysuchaniem przez Komisj ycze i prb przesiedlecw odnonie przyznawanych im domw i gospodarstw. Oczywicie w ramach penej formalnoci na papierze nie mogo zabrakn tak wanego punktu, wszak dla wczesnej wadzy dobro i zadowolenie obywateli byo rzecz priorytetow i najwaniejsz. Tylko, jak si szybko okazao by to kolejny pusty zapis przez nikogo z przedstawicieli wadzy nie respektowany, a yczenia i proby przesiedlecw najczciej trafiay w prni i przepaday w gszczy nie zaatwionych spraw do ktrych ju nikt nigdy nie powrci. Brak odpowiedzi na te palce przesiedlecw problemy i krzywdy zwizane z przydzielaniem nie zawsze adekwatnego domu czy gospodarstwa, na zawsze zapada gboko w serca ludzi dotknitych t tragedi i tworzy pord nich zupenie inny obraz i wizerunek nie tylko samej akcji przesiedleczej, ale i okrelony wizerunek wczesnego aparatu wadzy.
Do kolejnych czynnoci wstpnych spoczywajcych na barkach Komisji miao by sporzdzenie protokou w ktrym miay znale si konkretne przydziay dla poszczeglnych rodzin oczywicie z uwzgldnieniem ich prb. Nastpnie protok ten mia by odczytany w celu zapoznania z nim przesiedlecw. Po odczytaniu protokou rodzinom przydzielano odpowiednie skierowania.
Kolejn czynnoci dziaajcej Komisji po uporzdkowaniu spraw formalnych miao by dokonanie podziau rodkw transportowych, oczywicie i w tym wzgldzie by to tylko pusty zapis poniewa w zamieszaniu czsto dochodzio do kradziey i zaginicia cennych przedmiotw i towarw nalecych do rodzin przesiedlanych, co dobitnie wiadczyo o nieprecyzyjnym przygotowaniu przebiegu caej akcji H-T i niedostatecznym przygotowaniu przeprowadzajcych j funkcjonariuszy pastwowych.
Komisja w trakcie caej akcji wyadunku miaa mie pod szczegln uwag dobro i bezpieczestwo kobiet i dzieci. Po spenieniu tych wszystkich formalnoci na stacji kolejowej wyznaczon grup przesiedlecw do miejsca celowego zasiedlenia prowadzi cznik terenowy grupy urzdzeniowo-osadniczej. Analizujc sam ramowy plan przeprowadzania Akcji Przesiedleczej H-T dostrzegamy pewne niespjnoci w jej organizacji a zwaszcza w punktach zwizanych z zadbaniem o zadowolenie osb przesiedlanych.
Sporzdzanie wszystkich formalnoci na stacji wyadunkowej bez uprzedniego zapoznania przesiedlecw a uprzedmiotowienie ich zaoone byo od samego pocztku czego dowodem jest ten plan przebiegu przesiedlenia z proponowanym przydziaem wiadczyo o cakowicie podmiotowym traktowaniu przesiedlecw a uprzedmiotowienie ich zaoone byo od samego pocztku czego dowodem jest ten plan przebiegu przesiedlenia.
reszta jutro
W kwestii formalnej - Lutowiska to Szewczenko, a nie Szewczenkowo
.
Zacznik 22865
.
To jest ta ksika opisujca temat Akcji H-T
Opisujca w szerszym wymiarze, nie tylko dokumentw i faktw samej akcji.
Jest tam szerszy kontekst historyczny poczwszy od rysu starego miasta Bez , ktre naleao kiedy do Grodw Czerwieskich.
S listy osb przesiedlonych i dokumenty ktre ca akcj reguloway.
Szczeglnej esencji dodaj przedstawione losy konkretnych ludzi zapltanych w sida historii.
Takie konkretne yciorysy z konkretnymi datami pozwalaj odbiera zapis tej ksiki jako gboko prawdziwy
Koniec marca. Parszywa data o ktrej wszyscy chcieliby zapomnie,
w szczeglnoci media i politycy.
Co to ma wsplnego z Akcj H-T ?
Ale jednak by taki dzie - 30 marca 1944 roku.
Front pomau zblia si rwnie do wsi Ostrw lecej w powiecie Sokal.
Nad ranem kure Haajdy (UPA) zaatakowa z trzech stron pogron we nie wie. Czonkowie samoobrony zdyli wszcz alarm. Pociski zapalajce szybko wzniecay poary. Ludzie w popochu uciekali w stron kocioa i szkoy aby uchroni si przed kulami upowcw. Cz Polakw schronia si na stacji kolejowej, ale niemiecka stra kolejowa poddaa si i zoya bro. Upowcy zabijali wszystkich z polsk narodowoci.
Ci ktrzy schronili si w kociele walczyli dopki starczyo amunicji.Gdy si skoczya, zabarykadowali koci i czekali na ostatnie chwile ycia.
Tymczasem stao si co nieoczekiwanego. Okoo godziny dziewitej zaczy strzay cichn. Obserwator na wiey kocielnej zauway e idzie "jakie wojsko".
Jak si okazao byli to Niemcy ktrzy przybyli tu z Krystynopola wezwani przez dwch ostrowian ktrzy uciekli z okrenia.
Tym sposobem Niemcy okazali si wybawcami, ktrzy uratowali Polakw od niechybnej mierci.
Dziwne ? Bardzo dziwne.
Oddziay upowskie chciay dokona totalnej eksterminacji Polakw.
A tu si nie udao.
Kilka lat pniej dokonaa tego wadza ludowa kac si wynosi z wasnych domw.
Co myleli Ci ludzie gdy zajmowali domostwa zamieszkae do 1951 roku przez Ukraicw ?
Byy to domy gwnie w Czarnej i Rabem.
Chichot.
Poskrcany chichot historii
A teraz nie wypada o tym mwi, wic pisz.
By moe kogo taka informacja zainteresuje:
Znalazem to w rzeszowskich Nowinach, dalsza cz artykuu nie ma zwizku ze zmian granic w 1951r.
Dziki za wyuskanie tej wiadomoci!
Znaleziony opis podry po omawianych okolicach i troch zdj.
http://kolumber.pl/g/142822-Z%20wizy...%85siad%C3%B3w
Dziki Olu! Wanie w "Miecie Krystyny" si urodziam. Mam troch zdj z lat 90tych, kiedy zrobilimy trzypokoleniow wycieczk sentymentaln. Przerne obiekty s na nich w jeszcze gorszym stanie lub w trakcie remontu. Pozdrawiam.
Zacznik 24482Wanie znalazam zdjcie szkolne mojego Ojca. Moe jeszcze kto z tamtych czasw yje, moze rozpozna si na fotce?
Zblia si kolejna rocznica Akcji H-T
Z tej okazji w Radiu Rzeszw ukazaa si dzisiaj audycja z cyklu "lad pamici" powicona wanie temu mao znanemu fragmentowi historii Bieszczadw.
Myl e wkrtce bdzie j mona odsucha na stronie
http://www.radio.rzeszow.pl/index.ph...329&Itemid=188
By moe kogo taka informacja zainteresuje:
Znalazem to w rzeszowskich Nowinach, dalsza cz artykuu nie ma zwizku ze zmian granic w 1951r. wity Klemens - papie - bardzo popularny wity w starych istniejcych od wiekw kocioach.
U nas na lsku - w Ldzinach tez jest koci p.w. w. Klemensa, stojcy na wyniosym wzgrzu zwanym "grk witego Klemensa" skd piknie wida Beskidy.
A w. Klemens wg tradycji zgin na Krymie w Chersonezie Taurydzkim (obecnie dzielnica Sewastopola, zabytek wpisany na list UNESCO), gdzie zosta utopiony w zatoce Morza Czarnego.
Witam wszystkich, jestem w trakcie pisania pracy licencjackiej na temat cesji z 1951 roku. Znalazam tu duo przydatnych informacji. Widz, e forumowicze s bardzo zwizani z tym tematem, wic jeeli kto bdzie mia ochot to udostpni prac po obronie.
z chci przeczytam ! / zapewne nie tylko ja ! / trzymam kciuki za efekt pracy
Czy jest tu kto, kto byby w stanie poda rdo Przebiegu akcji przesiedleczej w 1951 roku wedug protokow
Delegatury Penomocnika Rzdu w Ustrzykach Dolnych?
Znalazam to na forum, ale w pracy nie mog poda forum jako rda...
http://ustrzyki.net.pl/forum/viewtopic.php?t=83
Moe kto wie rwnie skd pochodzi ten tekst:
http://forum.gazeta.pl/forum/w,49301...iedlencza.html
Pilnie potrzebuj pomocy!
Niemiao przypominam, e mamy kolejn rocznic.
Niestety, ta data odchodzi w niepami. Coraz mniej jest osb ktre potrzebuj wiedzie co si wwczas zaczo ...
Media milcz.
Niestety obawiam si, e masz racj. Nawet modzi mieszkacy bieszczadzkich miejscowoci dotknitych tym wydarzeniem nie maj pojcia, e miao ono miejsce (wiem, bo pytaem). Wszystkim tylko jakie wita zapoyczone z zachodu w gowie, walentynki sralentynki, dni singla, meteoryty nad Czelabiskiem i inne gupoty.
Masz racj z tym zapatrzeniem w zachd...no moe poza Czelabiskiem, bo to raczej na wschodzie.
Pozdrawiam
wiele informacji mona wyczyta z tego wtku, wczeniej tylko syszaam o tej akcji. dziki
Posiadam I tom Nadsania pod redakcj St. Kryciskiego z 1986r. gdzie na str 13 jest krtka wzmianka nt. umowy z 15 lutego 1951r. podam jedno zdanie : "...Do opuszczonych wsi od 5 wrzenia 1951r. zaczli napywa nowi osadnicy, gwnie z rejonu Sokala i Krystynopola." dalej ciekawostka o zmianie nazw w gminie Czarna (1.10.1977r.) Chrewt na Przysta, Paniszczw na Ustro, Rabe na Podgrze, Rosochate na Olszyna i Tworylne na Soneczna !!! Mapka do umowy jest na str78. Gdzie czytaem, e al byo patrze na ten wyludniony teren gdzie przed wysiedleniem w duym popiechu dokonano totalnej wycinki drzew.
Gdzie czytaem, e al byo patrze na ten wyludniony teren gdzie przed wysiedleniem w duym popiechu dokonano totalnej wycinki drzew. wielu nie mogo wrcz rozpozna ''oddanych askawie " terenw , kompletnie pozbawionych drzew...
Niestety obawiam si, e masz racj. Nawet modzi mieszkacy bieszczadzkich miejscowoci dotknitych tym wydarzeniem nie maj pojcia, e miao ono miejsce (wiem, bo pytaem). Wszystkim tylko jakie wita zapoyczone z zachodu w gowie, walentynki sralentynki, dni singla, meteoryty nad Czelabiskiem i inne gupoty. Z przykroci stwierdzam e rozmowy z miejscow ludnoci nie przyniosy rezultatw.
Kto ma pamita o tej dacie jeli miejscowi nie chc ? )nie mog, nie umi, nie potrafi*** - niepotrzebne skresli)
Niestety, ta data odchodzi w niepami. Wszystkie daty i od wiekw odchodziy w niepami. I pewnie jest to proces typowy. Pniej niektre wracaj w podrcznikach historii. Ile z nich moe - dla przecitnego "konsumenta" historii - wrci? W szkole jest tylko kilka godzin lekcji historii w miesicu.
Polecam artyku z 42 Paju "Wymiana terytoriw przygranicznych midzy Polsk Ludow i ZSRR w 1951 r. Przesiedlenie Bojkw z rejonu Ustrzyk Dolnych"
http://kuriergalicyjski.com/index.ph...owanie-granicy
Przyjechaa komisja na trzy samochody. Komisja wysiada, popatrzya i ... kawaek Polski do ZSRR przyczya. Te wydarzenia poprzedzio kilka spotka ‼na szczycie” – jak podawaa wczesna prasa – i wydano suchy komunikat o umowie podpisanej pomidzy rzdami Polski I ZSRR:
UMOWA
pomidzy Rzeczpospolit Polsk a Zwizkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o zamianie odcinkw
terytoriw pastwowych, podpisana dnia 15 lutego 1951 r.
BOLESAW BIERUT
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
podaje do powszechnej wiadomoci:
Artyku 1.
Zwizek Socjalistycznych Republik Radzieckich odstpuje w drodze wzajemnej zamiany Rzeczypospolitej Polskiej odcinek terytorium pastwowego w obwodzie drohobyckim o oglnej powierzchni 480 kilometrw kwadratowych, przy czym odcinek ten wcza si w skad terytorium pastwowego Rzeczypospolitej Polskiej i odpowiednio zmienia si istniejc granic midzy Polsk a Zwizkiem SRR zgodnie z zaczonym opisem granicy i map w podziace 1:500.000.
Artyku 2.
Ze swojej strony Rzeczypospolita Polska odstpuje w drodze wzajemnej zamiany Zwizkowi Socjalistycznych Republik Radzieckich odcinek terytorium pastwowego w wojewdztwie lubelskim o oglnej powierzchni 480 kilometrw kwadratowych, przy czym odcinek ten wcza si w skad terytorium pastwowego Zwizku Socjalistycznych Republik Radzieckich i odpowiednio zmienia si istniejc granic midzy Polsk a Zwizkiem SRR zgodnie z zaczonym opisem granicy i map w podziace 1:500.000
Za tym komunikatem krya si kolejna tragedia tysicy ludzi. Szczliwie przeyli wojn, napady UPA, pozostali w Polsce, a tu raptem…
Nada tuda
Tak wspominaj tamte wydarzenia mieszkacy przesiedlonych wiosek. Stanisaw Grnicki urodzi si 85 lat temu w Machnwku. Wie naleaa wtedy do gminy Bez w powiecie Sokalskim, wojewdztwie lwowskim. Po wojnie Machnwek nadal lea w gminie Bez. Tylko powiat by hrubieszowski, a wojewdztwo lubelskie.
W maju ogosili, e bdzie zmiana granic – wspomina Grnicki, ktry wtedy by sotysem w Machnwku.
- Akurat byem w Bezie i kto gono wczy radio przy otwartym oknie. Ludzie zebrali si pod tym oknem i suchali. Pakali, cho wtedy nie byo jeszcze do koca wiadomo, kto jedzie, a kto nie.
- Do kadej wsi dotar penomocnik, taki propagandzista, ktry musia dopilnowa, eby kto chaupy nie rozebra czy nie spali – opowiada Grnicki. – Przychodzi co dnia do sotysa i mwi ‼Nie jedziecie".
Tak samo mwi i w Machnwku i w ssiedniej Worochcie. Wojsko pniej mi pokazao now granic na mapie, czerwon kresk bya zaznaczona. Grnicki spojrza na czerwon krech i wyszo mu, e Machnwek zostaje, tylko z Worocht nie wiadomo jak bdzie.
Wszystko si wyjanio pod koniec czerwca, na sesji Rady Gminy Bez. Wjt Dbiski ogosi, ktre miejscowoci zostan przyczone do ZSRR. Wtedy ju byo na sto procent wiadomo, e mieszkacy Worochty musz opuci swoj wiosk. Bo ona znajdzie si we wadaniu towarzysza Stalina.
Gdzie pojechali? Do Machnwka. Mieszkacy Worochty zajmowali wolne mieszkania albo lokowali si u rodziny. Na odbudowanej po wojennej poodze plebanii schronienie znalazy dodatkowo trzy rodziny. Wikszo mieszkacw miasteczka Bez ruszya w kierunku Ustrzyk Dolnych. W ssiadujcym z Machnwkiem Korczminie osiedlio si sporo gospodarzy ze Staj w gminie Uhnw. Wrd nich by Stanisaw Wjtowicz, dzi 73-latek.
- Najpierw uciekalimy ze Staj przed bandami UPA – wspomina. – Wrcilimy, pomieszkalimy 6 lat i znowu trzeba byo si pakowa. 1 listopada wpucili nas jeszcze na cmentarz, a pniej nie byo ju mowy. Worochta, skd moja ona pochodzi, miaa zosta przy Polsce. Granica bya ju wycita przez las. Przyjechaa jaka komisja na trzy samochody. Ruski przeszed jakie 100 metrw i mwi: ‼Nada tuda”. Wycili drugi pas i Worochta te posza na tamt stron.
W Stajach Sowieci urzdzili kochoz, Worochta znikna z mapy.
- Na naszych oczach rozbierali wie i cerkiew. Tylko kocioa filialnego nie ruszyli, bo go wczeniej UPA spalia – wspomina Grnicki. Po tamtej stronie granicy ley w zbiorowej mogile kilkudziesiciu mieszkacw Worochty. Nie zdyli uciec przed UPA. Grnicki przetrwa najgorsze chwile w Siemierzu pod Rachaniami. Wczeniej upowcy zamordowali mu rodzicw i siostr. Jego modszej o rok onie, Ewie, zabili ojca. Gdyby Sowieci przyczyli do ZSRR Machnwek, wie podzieliaby niechybnie los Worochty. Tak si jednak, na szczcie, nie stao.
Po ‼wyprostowaniu” granic, wie zostaa najpierw przypisana do gminy Chopiatyn, pniej do Hulcza, a w, kocu, w 1975 roku, trafia pod skrzyda gminy Ulhwek. Tak jest do dzi.
- Ale do Beza mielimy bliej, bo ledwie 7 kilometrw. A do Ulhwka mamy 12 - mieje si pan Grnicki.
W ‼radzieckim” Bezie Grnicki by tylko raz. – To ju nie to samo miasteczko...
O co poszo?…O wgiel
W 1951 roku wadze ZSRR zmusiy Polsk do oddania tzw. kolana Bugu, ziem bogatych w wgiel kamienny i czarnoziemy. W skad terytorium ZSRR wszed wwczas pas ziemi pooony w widach Bugu i Sookiji wzdu linii kolejowej Rawa Ruska-Krystynopol z miejscowociami Bez, Krystynopol, Uhnw oraz m.in. Korczw, Tuszkw, Przemysw, Wierebirz, Rusin, War, Uhrynw, Piaseczno. Sowieci zbudowali tam wkrtce kilka kopalni, a na miejscu Krystynopola powstao due miasto grnicze, nazwane Czerwonogradem.
Obszar wystpowania wgla kamiennego bdcy przedueniem Lwowsko-Woyskiego Zagbia Wglowego po polskiej stronie nosi nazw Lubelskiego Zagbia Wglowego. Obejmuje obszar 4 tys. km2, dugo 180 km, szeroko ok. 22 km. Przebiega przez wojewdztwo lubelskie i lwowskie. Wgiel zalega gboko i jest trudny do eksploatacji. Zasoby do gbokoci 1000 m szacuje si na 40 mld ton. Zasoby orientacyjne wgla w LZW, stanowi ponad 20% polskich zasobw wgla kamiennego.
Po raz pierwszy na moliwo wystpowania wgla kamiennego na Woyniu zwrci uwag rosyjski geolog M. M. Tetjajew w 1912. Po dokadnej analizie skadu osadw oraz struktur tektonicznych stwierdzi on istnienie z wgla. Po nim badania przej polski geolog Jan Samsonowicz. W 1931 odkry on koo miasta Ostrg skay wskazujce na obecno pokadw wgla. Na podstawie bada Samsonowicza, ktre wskazyway na ilo i zasobno pokadw wgla ze wschodu na zachd, rozpoczto w 1938 na terenie wczesnego wojewdztwa lwowskiego wiercenia poszukiwawcze. Do wybuchu II wojny wiatowej z 11 otworw wiertniczych zakoczono 7, jednak nie opracowano naukowo uzyskanych z nich informacji.
Podczas okupacji sowieckiej, w kocu 1939 roku, wadze radzieckie utworzyy komisj geologw, ktra opracowaa uzyskane przed wojn wyniki wierce, oraz przeprowadzia dodatkowe badania. Na pocztku 1940 roku zoya ona oglny plan poszukiwa i rozpoznania geologicznego woyskich z wgla. W tym samym roku utworzono przedsibiorstwo, zajmujce si poszukiwaniem z wgla na zachodniej Ukrainie. Wybuch wojny niemiecko-radzieckiej przerwa prace geologiczne, powrcono do nich w 1945 roku.
W lipcu 1947 roku potwierdzono wystpowanie w obwodzie woyskim przemysowych z wgla kamiennego. W granicach lwowsko-woyskiego basenu wglowego odkryto 4 zoa wgla kamiennego: Nowowoyskie, Zabuskie, Meyriczeskie i Sokalskie Po rozpoznaniu z w grudniu 1949 utworzono przedsibiorstwo budowy kopal ‼Zachidszachtobud”. W 1950 wyznaczono pola grnicze 5 przyszych kopalni. Pierwsza kopalnia ruszya w lipcu 1950 w okolicy wsi Dorohynyczi, osigajc wydobycie 1000 ton na dob.
Aby rozszerzy pola grnicze potrzebne byo wanie ‼prostowanie granicy”.
Epilog
Oficjalnie podawano, ze zamiana terytoriw odbya si z inicjatywy polskiej i miaa przynie Polsce konkretne korzyci ekonomiczne Taka interpretacja bya ewidentn nieprawd, bowiem ZSRR zaproponowa Polsce zamian, przejmujc w ten sposb doskonae pszenno-buraczane tereny uprawne oraz bogate i atwo dostpne zoa wgla kamiennego. Zoa nie byy zaburzone tektonicznie, skaday si z 2-3 pokadw o gruboci okoo 1 m, zalegay na gbokoci od 315 do 535 m. Po 8. latach zbudowano tu cztery wielkie kopalnie.
Polsk za zapewniano, e przekazuje si jej tereny ze zoami ropy naftowej. Jednak w zamian za bogat w wgiel i czarnoziemy Sokalszczyzn Polska otrzymaa Ustrzyki Dolne i ziemie w Bieszczadach – obszar podgrski o sabych glebach i z wyczerpanymi zoami ropy naftowej.
Rzeczywisto okazaa si nieprawd. Bilans zamiany terytoriw dla Polski wypad niekorzystnie nie tylko pod wzgldem geologicznym, operacja ta staa si dramatem, a czsto tragedi dla kolejnych tysicy mieszkacw, z ktrych prawie 70 proc przesiedlono na ziemie zachodnie i pnocne Polski.
Opr. Krzysztof Szymaski
Tekst ukaza si w nr 3 (175) 12–25 lutego 2013
Wszystkie daty i od wiekw odchodziy w niepami. w "niepami zbiorow" i "niepami ksikow" pewnie tak, przenoszone z pokolenia na pokolenie w ywym przekazie - trwaj...
W ostatni weekend odwiedzilimy te tereny, w ramach wyprbowywania nowego przejcia granicznego w Dohobyczowie.
Zapraszam do galerii:
https://picasaweb.google.com/madziaba2/AkcjaHT
Link do zdj si zmieni, gdyby kto mia ochot:
https://picasaweb.google.com/madziaba2/Sokalszczyzna
W Ustjanowej Grnej zostaa niedawno (we wrzeniu) otwarta Izba Pamici Wydarze Akcji Przesiedleczej H-T 1951
https://www.facebook.com/StowarzyszenieUSTYAN/
Wanie mina kolejna rocznica, gar refleksji i wspomnie ludzi przesiedlanych
.
https://www.youtube.com/watch?v=6Fe0EsADB0s
Dokument ten na pewno warto obejrze. Ja w ten weekend bd oglda go tym razem na Ukrainie a dokadniej w Czerwonogradzie/Krystynopolu ktry utracilimy wanie w wyniku akcji H-T. Nie mog si doczeka by usysze, jak ten temat postrzegaj sami mieszkacy Krystynopola i okolic. Co o nim sdz Polacy, jak oni to odebrali -ju wiemy. Nie wiem natomiast jak wygldao to po drugiej stronie. Organizatorzy spotkania z duym zaangaowaniem podchodz do tematu. Mam nadziej, e co z ukraiskiego zrozumiem, cho nie zawsze przychodzi mi to atwo. Niemniej dobrze, e utrzymuje si pami o tym (tak mao powszechnie znanym) wydarzeniu wanie poprzez ten filmik czy takie organizowane wanie spotkania upamitniajce na ktrym spotkaj si razem zarwno Polacy, jak i Ukraicy.
Aniu... na pewno zrozumiesz... przecie to sowiaski nard. Mam te nadziej, e i z nami podzielisz si swoimi refleksjami.
Dorzuc jeszcze link z TVP Rzeszw w temacie, te ciekawy bo m.in. z elementami socjalistycznymi humorystycznymi.
http://rzeszow.tvp.pl/24060038/16022016